KAMPUS OZIQ-OVQAT ISROFI
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universitetida (TATU) 317 nafar talaba universitet tomonidan homiylik qilinadigan tashabbus doirasida kampus oshxonalarida bepul ovqat bilan ta’minlanadi. Oziq-ovqat isrofini oldini olish maqsadida TATU markaziy kampus oshxonasida chiqindilar manbada ajratiladigan tizimli jarayonni joriy qilgan. "Taste Point" kompaniyasi – mahalliy oziq-ovqat chiqindilarini boshqaruvchi xizmat ko‘rsatuvchi tashkilot – ushbu chiqindilarni har hafta yig‘ib olib, muntazam va samarali yo‘q qilinishini ta’minlaydi. Chiqindilar Toshkentdan taxminan 100 km uzoqlikdagi Oqtosh qishlog‘iga olib boriladi va u yerda mahalliy chorvadorlar uchun hayvonlar yemiga aylantiriladi.
2022-yil sentabridan 2023-yil sentabriga qadar har oy o‘rtacha 1 208 kg oziq-ovqat chiqindisi yig‘ilgan. Bu tashabbus nafaqat poligonlardagi chiqindilarni kamaytirishga, balki chorvachilik uchun barqaror ozuqa manbai taqdim etish orqali mahalliy qishloq xo‘jaligi iqtisodiyotiga ijobiy hissa qo‘shmoqda. "Taste Point" kompaniyasi va mahalliy fermerlar bilan hamkorlikda TATU barqarorlik, resurslardan oqilona foydalanish va jamoatchilik bilan aloqalarni mustahkamlashga sodiqligini namoyon qilmoqda. Bu tashabbus universitetning talaba, professor-o‘qituvchilar va atrof-muhit hamjamiyatida ekologik ong va ijtimoiy mas’uliyatni rivojlantirishga qaratilgan keng qamrovli strategiyasining bir qismidir (https://tuit.uz/talabalar-oshxonasi).
TALABALAR OCHARCHILIGI
Universitet iqtisodiy jihatdan qiynalayotgan yoki oilasida asosiy boquvchisini yo‘qotgan 317 nafar talaba uchun bepul ovqat taqdim etadi. Bu tashabbus universitetning muhtoj talabalarni qo‘llab-quvvatlash va ularning to‘g‘ri ovqatlanishiga ishonch hosil qilishga bo‘lgan sadoqatining bir qismidir. Bepul ovqat taqdim etish orqali universitet talabalar orasidagi oziq-ovqat tanqisligini kamaytirishni, ularning o‘qishga va akademik muvaffaqiyatga to‘liq e’tibor qaratishlarini ta’minlashni maqsad qilgan. Ushbu dastur universitetning barcha talabalar, ayniqsa, moliyaviy qiyinchilikka duch kelganlar uchun qo‘llab-quvvatlovchi va inklyuziv muhit yaratishga intilayotganining yaqqol ko‘rinishidir. Bu tashabbus ularning darhol ehtiyojlarini qondiribgina qolmay, talabalar o‘rtasida hamjihatlik va birdamlikni kuchaytiradi.
Talabalarning ocharchiligiga qarshi kurashish maqsadida universitet muntazam ravishda talabalar ijtimoiy holatini baholaydi. Shu asosda har yili 80 450 000 so‘m miqdorida oziq-ovqat mahsulotlari uchun mablag‘ ajratiladi. Bu tashabbus moliyaviy muammolarga duch kelayotgan talabalarning to‘g‘ri ovqatlanishini ta’minlab, kampusdagi oziq-ovqat tanqisligini kamaytirishga xizmat qiladi. Talabalar farovonligini ustuvor deb bilgan universitet, ularning ochlik tashvishisiz o‘qishga e’tibor qaratishlari uchun qo‘llab-quvvatlovchi muhit yaratishni maqsad qilgan. Bu dastur universitetning akademik muvaffaqiyat va talaba sog‘lig‘ini ustuvor qo‘ygan strategiyasining ajralmas qismidir.
Universitet kampusdagi barcha uchun barqaror oziq-ovqat tanlovlarini taqdim etadi, jumladan vegetarian va vegan variantlar mavjud. Universitetda uchta oshxona faoliyat yuritadi: milliy, Yevropa va Koreys oshxonasi. Ularning barchasida vegetarian taomlar mavjud bo‘lib, oziq-ovqatga bo‘lgan ehtiyoj yoki cheklovlari bor talabalar uchun mos va foydali ovqatlar taklif etiladi. Bunday xilma-xillik va barqarorlik sog‘lom ovqatlanishni targ‘ib qilish orqali universitetning barcha talabalarni qo‘llab-quvvatlashga bo‘lgan sadoqatini namoyon qiladi.
https://t.me/tuituz_official/18573
Universitet kampusdagi barcha uchun sog‘lom va arzon ovqat tanlovlarini taqdim etadi. Uchta oshxonada turli narxlarda va xilma-xil taomlar mavjud. Universitet oshxonalari sog‘lom va byudjetga mos ovqatlar bilan ta’minlashga intiladi, bu esa barcha talabalar uchun mos ovqatlanishni ta’minlaydi. Bu yondashuv talabalar farovonligini qo‘llab-quvvatlashga xizmat qiladi.
Universitet o‘z xodimlari, jumladan tozalovchilar, xizmat ko‘rsatuvchi personal, ko‘p farzandli va pensiya yoshidagi ishchilarga ocharchilikni kamaytirishga yordam beradi. Universitet ushbu shaxslar duch keladigan muammolarni tushunadi va ularni yetarli oziq-ovqat bilan ta’minlashga intiladi. Bu tashabbus universitetning ijtimoiy mas’uliyatga sodiqligi va barcha a’zolarini qo‘llab-quvvatlashga tayyorligini ko‘rsatadi.
MILLIY OCHARCHILIK
Universitet oziq-ovqat xavfsizligi va barqaror qishloq xo‘jaligi bo‘yicha bilim, ko‘nikma va texnologiyalarga kirishni faol tarzda ta’minlaydi. Doktor M.Mirzayeva tomonidan olib borilayotgan “Qishloq xo‘jaligida inqilob: innovatsion dastur orqali masofaviy yer maydonlarini boshqarish” loyihasi bu yo‘nalishdagi muhim tashabbusdir. Loyihaning maqsadi – fermerlarga suv berish, o‘g‘itlash, zararli hasharotlar nazorati kabi jihatlarni masofadan turib boshqarish imkonini beruvchi tizimni ishlab chiqish. Bu yondashuv hosildorlikni oshirish va chiqindilarni kamaytirish orqali oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga xizmat qiladi.
Universitet mahalliy fermerlar bilan hamkorlikda bu texnologiyalar va barqaror amaliyotlarni ularning foydalanishiga beradi. Fermerlar yangi bilim va texnologiyalar asosida o‘z ishlarini samarali olib borish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Bu tashabbus BMTning Barqaror Rivojlanish Maqsadlari qatoridagi “Zero Hunger” — “Ochlikka barham berish” maqsadiga muvofiq bo‘lib, barqaror va ishonchli oziq-ovqat ta’minotiga xizmat qiladi.
Universitet barqaror dehqonchilik amaliyotlarini tadqiq etish va rivojlantirish uchun laboratoriyalar tashkil qiladi. Bu laboratoriyalar fermerlarga zamonaviy texnologiyalar, o‘simlik materiallari va agronomik bilimlar bilan ta’minlaydi. Fermerlar bu resurslardan foydalanib, o‘z bilimlarini kengaytiradilar va yangi metodlarni qo‘llash orqali ish samaradorligini oshiradilar. Bu hamkorlik universitet va qishloq xo‘jaligi hamjamiyati o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlab, barqarorlikni rivojlantiradi.
Universitet o‘zining xarid qilish siyosatining iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik ta’sirini tan oladi va bu orqali mas’uliyatli va barqaror xarid siyosatini yuritish imkoniyatini ko‘radi. Ushbu siyosat Universitetning Barqarorlik Siyosatiga muvofiq ishlab chiqilgan bo‘lib, xarid jarayonida ekologik va ijtimoiy-iqtisodiy omillarni inobatga olishni ko‘zda tutadi. Hujjat universitet ichki xaridorlari hamda mavjud va bo‘lajak yetkazib beruvchilar va subpudratchilar uchun qo‘llanma bo‘lib xizmat qiladi. TATU o‘z yetkazib beruvchilari va subpudratchilarini faoliyatlarining ekologik va ijtimoiy ta’sirlarini baholashga undaydi. Zarur hollarda, ular ushbu hujjatda ko‘rsatilgan talab va tavsiyalarga mos ravishda o‘z amaliyotlarini qayta ko‘rib chiqishlari lozim (https://tuit.uz/en/sustainable-procurement-policy).