UNIVERSITET TOMONIDAN ARZON VA TOZA ENERGIYA YOʻNALISHIDA OLISHA
Toshkent axborot texnologiyalari universitetida (TATU/TUIT) suv resurslarini boshqarish siyosati suv isteʼmolini nazorat qilish, toza suv xizmatlarini ta’minlash, gigiena standartlarini saqlash va masʼuliyatli isteʼmolni ragʻbatlantirishga qaratilgan. Siyosat suv zahirasini saqlash, tarqatish va oqava suvlarni boshqarishni oʻz ichiga oladi hamda kampusda samarali suv ishlatilishi va ekologik barqarorlikni taʼminlashni maqsad qilgan (manba).
TUITdagi suv boshqaruvi siyosati bir nechta asosiy maqsadlarga e’tibor qaratadi: suv isteʼmolini kuzatish, toza va xavfsiz suv xizmatlarini taʼminlash, gigiena meʼyorlarini saqlash, masʼuliyatli isteʼmolni ragʻbatlantirish va oqava suvlarni boshqarish. Dastur suvni saqlash, taqsimlash va isteʼmol bilan birga, ekologik taʼsirlarni inobatga olgan holda kampusda samarali suv ishlatilishini ragʻbatlantiradi. Shuningdek, energiya tejash, qayta ishlash va adolatli siyosatlar orqali barqarorlik tashabbuslarini ham o‘z ichiga oladi.
Universitet mavjud bino infratuzilmasini yangilash rejasini ishlab chiqmoqda, bu energiya samaradorligini oshirishga qaratilgan. Ushbu yangilanishlar kampusdagi energiya isteʼmolini kamaytirishga va uzoq muddatda atrof‑muvofiatga mos keladigan, iqtisodiy jihatdan samarali binolarni yaratishga yordam beradi.
Ushbu muassasa karbon boshqaruvi jarayonini joriy etdi va karbon dioksid emissiyalarini kamaytirishga qaratilgan chora‑tadbirlarni amalga oshirmoqda. Barqarorlik tashabbuslari doirasida universitet oʻzining uglerod izini monitoring qilish va kamaytirishga e’tibor qaratgan (manba).
https://t.me/tuituz_official/13021
TUIT energiya samaradorligi rejasini amalga oshirdi, bu jami energiya isteʼmolini kamaytirishga qaratilgan. Bu loyiha doirasida LED yoritgichlar va quyosh panellari oʻrnatish kabi tashabbuslar amalga oshirildi. Yaqinda, Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri Ibrohim Abdurahmonov yetakchiligida talabalarning turar joylari haqida muhokamalar boʻlib oʻtdi. U rektorlar va prorektorlarning 2023/2024 o‘quv yili uchun talabalik akommodationsi boʻyicha yangilanishlarini ko‘rib chiqdi. Mas’ul xodimlar shuningdek oliy ta’lim muassasalarida tashkil etilgan “Talabalar turar joylari va ijaraga olinadigan kvartiralar uchun energiya isteʼmoli ma’lumotlari markazi” haqida ma’lumot berdilar.
https://t.me/tuituz_official/11416
Universitet energiya auditlari oʻtkazadi, bu orqali eng ko‘p energiya isrof bo‘ladigan sohalar aniqlanadi. 2023-yil 6-yanvar kuni rektor B. Maxkamov tomonidan "Quyosh uylarining ishonchli va barqaror energiya manbaasi" mavzusida "Yangi Oʻzbekiston" gazetasida maqola chop etilgan. “Davlat oliy ta’lim muassasalari uchun quyosh panellari o‘rnatish dasturi” doirasida universitetda jami 1 041 ta quyosh paneli o‘rnatildi, bu energiya samaradorligi va barqarorlikdagi saʼy-harakatlarga hissa qo‘shdi.
https://t.me/tuituz_official/12305
Universitet uglerod-intensiv energetika sanoatidan, xususan ko‘mir va neft sohalaridan investitsiyalarni kamaytirish siyosatiga ega. Quyosh paneli o‘rnatishni boshlaganidan beri universitet umumiy energiya isteʼmolining 20% ini qamrab oldi. Bu tashabbus 3 tonna ko‘mirga teng energiya tejashga, 400 dan ortiq daraxtni kesilishini oldini olishga va karbon dioksid emissiyasini 4,5 tonnaga kamaytirishga olib keldi (manba).
ENERGIYA VA JAMOAT
Universitet mahalliy jamoatchilik uchun energiya samaradorligi va toza energiya haqida dasturlar amalga oshiradi. Yaqinda Energiya ta’minoti tizimlari kafedrasining professor‑o‘qituvchilari “Fotoxromik materiallar va ularning amaliy qo‘llanilishi” mavzusida onlayn ma’ruza o‘tkazdilar. Ma’ruza fotoxromik materiallarning printsiplari, xususiyatlari va hozirgi texnologiyalardagi qo‘llanilishi, jumladan Norvegiya, Rossiya va Hindistondagi tadqiqotlarni qamrab oldi. Tadbir mutaxassislar va talabalar uchun energiya sohasida o‘z bilimlarini chuqurlashtirish va dolzarb muammolar bo‘yicha munozaralarda ishtirok etish imkonini berdi (manba).
TUIT mahalliy sanoatga energiya samaradorligi va toza energiya bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatadi. 2023-yil 10-iyul kuni BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP) va Oʻzbekiston Energiya vazirligi huzuridagi Byudjetdan tashqari sektoral “Energiya tejash jamgʻarmasi” o‘rtasida qishloq jamoalari uchun barqaror energiya yechimlarini qoʻllab-quvvatlash boʻyicha muhim kelishuv imzolandi. Bu tashabbus TUITning Energiya tejalishi siyosati bilan mos keladi, u energiya samaradorligi baholashlari, workshoplar va qayta tiklanadigan energiya manbalarini oʻrganishni o‘z ichiga oladi, bu orqali mahalliy sanoat korxonalari past uglerodli texnologiyalarni joriy etish va energiya iste’molini samarali kamaytirishga erishadilar (manba).
TUIT 100% qayta tiklanadigan energiya uchun jamoatchilikka ochiq bayonot berishni ragʻbatlantiradi – bu tashabbuslar, petitsiyalar, uchrashuvlar va muhokamalar orqali amalga oshiriladi, universitet jamoasidan tashqaridagi manfaatdor tomonlar bilan ham hamkorlik o‘rnatadi.
Shuningdek, TUIT toza energiya va energiya samaradorligi texnologiyalari siyosatini rivojlantirishda hukumat tashabbuslarini faol qo‘llab-quvvatlaydi. 2023-yil 24–27-sentabr kunlari Pekin shahridagi Toshkiya Xalqaro Texnologiya Universitetida “Birinchi Xitoy-Oʻzbekiston universitetlari ilmiy‑texnologik innovatsiyasi” konferensiyasi bo‘lib o‘tdi. Unda TUIT vakillari, jumladan Jumayev Sohib Bahodirovich (universitetning birinchi kasaba uyushmasi raisi) va o‘qituvchilar qatnashdilar. Konferensiyada ayniqsa energiya saqlashi va transport monitoringi bilan shugʻullanuvchi laboratoriyalar tashkil etish bo‘yicha kelajakdagi hamkorliklar muhokama qilindi (manba).
Shuningdek, TUIT past uglerodli iqtisodiyot va texnologiyalarni rivojlantiruvchi startaplarga yordam beradi. Universitet energetika sohasida barqarorlikni targʻib qiluvchi innovatsion loyihalarni qo‘llab-quvvatlaydi, talabalar va jamoatchilikka resurslar, ögüt‑yo‘l‑koʻrsatmalar va tarmoq imkoniyatlari bilan yordam beradi.
TUIT past uglerodli iqtisodiyotni qoʻllab-quvvatlovchi startaplar uchun yordam taklif qiladi. 2023-yil 9-oktabr kuni Universitetning Energiya ta’minoti tizimlari kafedrasi Tashkent viloyatidagi Parkent tumanida joylashgan “Fizika‑Quyosh” ilmiy‑ishlab chiqarish uyushmasida startap tashkil etdi. Bu tashabbus 60710600 – Elektr injiniringi (axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalar) 3-kurs talabalari, xususan 520‑22 EEo va 525‑22 Eer guruhlari bilan birgalikda amalga oshirildi.
Boshqaruv xodimlari tomonidan ilmiy-texnik xodimlar yordamida talabalar quyosh energiyasidan foydalanish texnologiyalari bilan amaliy tanishdilar. Ular samarali va foydalanishga qulay bo‘lgan texnologiyalar bilan tanishishdi. Startapning maqsadi — uglevodli yoqilg‘ilarga bo‘lgan ehtiyojni kamaytirish va atmosfera ichiga zararli karbon monoksid chiqindilarini kamaytirish edi. Bundan tashqari, talabalar zamonaviy innovatsion texnologiya va o‘lchov asboblari bilan tanishdilar. Bu tashabbus barqaror energiya amaliyotlarini tushunishga va past uglerodli iqtisodiyotni rivojlantirishga hissa qo‘shdi.
https://t.me/tuituz_official/22403