Yurt ardoqlagan adib

11-sentyabr kuni Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti rektori T.Teshabayev boshchiligida bir guruh professor-oʻqituvchi va talaba-yoshlar ishtirokida oʻtkazilgan navbatdagi madaniy-maʼnaviy tadbir buyuk yozuvchi Said Ahmad va shoira Saida Zunnunovalarning hayoti va ijodini oʻrganish, adibning mashaqqatli lekin sharafli hayot yoʻlini yoshlarga tanishtirish va ibrat sifatida targʻib qilish maqsadida tashkil etildi. Tadbirda universitet rektori T.Teshabayev bilan birga adibning qizi Nodira Xusanxodjayeva, Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasidan vakillar ishtirok etdilar.  

2020-yilning bahorida Toshkentning qoq markazida “Adiblar xiyoboni”ning ochilishi yangi Oʻzbekiston tarixida katta voqea boʻldi.

Oʻsha kuni yurtboshimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan mazkur xiyobonda oʻzbek tuprogʻida yashab ijod etgan, xalqining nurli kelajagi uchun  kurashgan va oʻzidan  bebaho asarlarni yozib qoldirgan yigirmadan ziyod soʻz sanʼati sehrgarlari xotirasini abadiylashtirish yoʻlida katta qadamlar tashlangani  bir umrga xotiramizda muhrlanib qoldi, desam yanglishmayman.

Oʻsha voqealar taʼsirida yurganimizda, bizning Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti va boshqa oʻnlab oliy oʻquv yurtlariga mashhur adiblar, shoirlarning hayoti va ijod yoʻlini targʻib qilish vazifa etib berilganligi ham uzoqni oʻylab qilingan siyosiy va maʼnaviy tadbir, deb hisoblaymiz. Chunki bu xiyobon bilan muntazam ravishda adabiy bogʻlanish, talaba yoshlarni xiyobonga uchrashuv, jonli suhbatlarga taklif etish samarasi shundaki, u adabiyot bilan xalqni, demakki, hayot bilan amaliyotni, kitoblar olami bilan yosh avlodni ruhan va maʼnan yaqinlashtirish, odob va axloqda, maʼnaviyat va siyosatda, taʼlim va tarbiyada uygʻunlikka erishishni taʼminlash, yoshlar  ongi va qalbini Vatan, ozodlik, bagʻrikenglikka, yurt uchun qaygʻurib yashashga oʻrgatadi.

Yurtboshimiz Shavkat Mirziyoyevning kuch-gʻayrati va tashabbusi bilan ochilgan  ushbu  maskanda Said Ahmad va Saida Zunnunova xotirasiga   oʻrnatilgan  haykal ham bor.

Said Ahmad ham inson, ham ijodkor sifatida murakkab yoʻlni bosib utdi. Pirovardida, mana shu yoʻl uni xalkimiz uchun ardokli insonga, adabiyotimiz uchun atokli yozuvchilarimizdan biriga, qator ordenlarning sohibi va Oʻzbekiston Kaxramoniga aylantirdi.

Oʻzbek elining faxri-iftixoriga aylangan adib, Oʻzbekiston Qahramoni, Oʻzbekiston xalq yozuvchisi Said Ahmad hozir hayot boʻlganida, qutlugʻ yuz yoshga toʻlgan boʻlardi.

Hayot – muallim, u ham oʻrgatadi, ham kuldiradi, ham yigʻlatadi. Said Ahmad bir marta tili kuyganidan keyin, yirik polotnolar – romanlar yozish yoʻlidan bormadi, balki oʻzi ishlagan “Mushtum” jurnali “odob”taʼlimiga suyanib, hayotdagi  kamchiliklarni   xalqning nazariga tushgan miniatyuralar teatri orqali hajv ostiga olaverdi.  “Yoʻqotganlarim va topganlarim”, “Qorakoʻz majnun”, “Kiprikda qolgan tong” kabi kitoblarida  boshidan oʻtkazgan qora kunlarni xotirladi. Mazkur  asarlar oʻzbek nasrining oltin xazinasidan oʻrin egalladi. 

Said Ahmadning yumoristik mahorati “Kelinlar qoʻzgʻoloni”, “Kuyov” komediyalarida yorqin namoyon boʻldi, desak yanglishmaymiz. Birinchi asari ming martadan koʻproq namoyish etildi, hatto oʻnlab davlatlarning sahnalarini  gulga toʻldirdi. “Kelinlar qoʻzgʻoloni” spektaklida kattakon oʻzbek oilasida qaynona va kelinlar oʻrtasida  mehr-oqibat, oʻzaro hurmat qadriyatlarining ustunligi (gʻarb  oilasi uchun bu jumboqning jumbogʻi) mohirona  koʻrsatilib,  hatto demokratiya  rivoj topgan davrlarda ham oʻzbek urf-odatlarini  arab-avaylash  gʻoyasi  yotadi.

       Adabiyot insonnning yorugʻ orzu-intilishlarini qoʻllab-quvvatlaydigan, oʻquvchiga hayotbaxsh kuch ato etuvchi goʻzal hissiyotlarni uygʻotadi,  millat tafakkurini, sheʼriyat tuygʻusini tarbiyalaydi. Demak, fuqaroning maʼnaviy-ruhiy olami boyisa, oʻzini anglasa, fikrlay boshlasa oʻzbek oilasida  pokiza muhit yaratiladi, ahillik paydo boʻladi, demak, jamiyatga toza ruh kiradi, odamlarda poklanish, tozarish uchqunlari koʻrinadi,  davlatning  maqomi, nufuzi ham birdan  koʻtariladi. Millat yuksalish sari yuz buradi...

Davlatimiz rahbarining bu ajoyib gʻoyani amalga oshirishida chuqur maʼnoni anglaganday boʻldik. Adabiyot yashasa – millat  yashaydi!  Adabiyot – millatning koʻngli, u qahramonlari soʻzlari,  daldalari  yordamida qalblarga kirib boradi, insonni mayda-chuyda tashvishlardan qutulib, yuqori manzillarni koʻzlashga  undaydi.